Schreibung:
Erstdruck (1859) 〉〉 Erstdruck mit Übersetzung 〉〉 Orthographie Herrmann-Weber
John Brinckman
Rägenwäder
Vörut för allens, wat ’ne Wirtschaft hett,
de nu drööch Wäder gråd so nödig bruukt,
as Wind ’ne Mœhl un as een Schipp dat Wåder –
wenn sacht un flink denn Drupp an Druppen dålföllt,
so dicht tohop, as wier’n s’ in Garwen bunnen.
Schwart is de Luft, un dat ’s een mächtig Schuer,
wat een mit Fug Landrägen heeten dörft;
dat höllt dree Dåch un Nächt in eenschen an,
de Kurrpietsch in de Buddel rönnt as dull,
de Poch in ’t Glas, de will afslut nich stiegen,
un ’t oll dumm Wäderglas, dat föllt noch ümmer –
nich wohr, dat ’s ok gor to verdreetlich, is ’t nich?
Vörut för allens, wat sonn Wirtschaft hett.
Een Ogenblick lett sacht de Sünn sik sehn,
man witt un matt süht s’ ut as Melk, de keest is,
as wier s’ elennig krank un har kolt Fewer,
rund üm ’en Kopp ’n Kimmeldok sik ümdan
un leech dor båben in ’n tweschleeprig Bedd
un har sik dor bet œwer ’n Hals inwickelt
un müch von nicks un heel un gor nicks weten.
Denn eens denn rööcht sik båben dor de Dåk
un rullt sik rüm un dreiht un warwelt sik,
as ob de krank Sünn sik eens rümmer schmeet,
dat mit de Hitt kreech un wull blot sik stangeln.
Dat is de Wind, de wull woll, man hei kann nich,
de kümmt so schwack noch ümmer ut Südwest:
Wenn he mål tostött, is dat gråd, as wenn
sonn lütten Jung in sonn Sössschäpelssack,
den s’ œwer dat Schleet in ’t Backhus uphängt hemm´,
un Moder waschen leet, herin eens puust.
Een kann nich sehn een Vittel Wägs vör sik,
un wenn een middachs båben up ’en Barch,
rundüm frie Rüm un åpen Feld, ok stünn.
De Hoff, dat Dörp, de Landstråt is een Pütt,
de Wischen bi de Mœhl sünd all all blank,
bet an ehr Buurd de Gråbens all all vull
un kœn’n so flink dat Wåter fuurt nich schaffen,
as dat von båben kümmt. Nee, dat is to trurig!
Dor is so väl to don, dat Enn is wech,
dat Füer brennt een hell up allt eihn Någels,
un sülfst dat Messführen, dat will nu nich mihr.
Twee Föder stäken fast all in ’n Lehm
bi ’n Botterbarch, wo de Wennacker licht;
de Pier, de damp un sehn so blankig ut,
as wieren s’ heel un gor mit Trån afräwen;
de Knechts, de hemm ehr Fodersäck ümdån
sik üm ehr Schullern, ’t Wåter leckt un drüppelt
von ’n Hot ehr as ’ne Rönn, un de Schwäp
sülfst will nich klappen mihr.
Kiek eens! Dor hoppt
de dick Karlin de Dämm langs bi dat Vehhus;
ehr Schört hett s’ œwer ’n Kopp nåhm’n un ehr Röck
bet an de Kneekähl hochup bunnen; kiek eens!
Wo se dor henpatscht mit ehr scheewen Been
in de langschächtig Kierlsschmerstäwel, kiek!
de för ehr drallen Wåden väl to knapp sünd;
de kniepen ehr, man se hett noch mihr Kniepen:
de Rotten sünd dor achter in de Gåt,
dicht bi de Backåw un den Åntenpohl,
un hemm sik de dree besten Gösseln ståhlen,
un Gant un Gos, de schriegen as verrückt.
Wat ward Schultenmoder seggen, wenn se ’t markt!
De steiht de Kopp siet gistern so nich recht;
se hett nå Fiek all mit de Füllkell schlån
un Dürten mit ehr höltern Schlarp all schmäten,
se schellt un schimpt un schmitt so mit de Dören,
de Schostein rookt un Vader knurrt so väl,
un den is ok nicks, gor nicks recht to måken.
de sinnt so väl un schnackt in sik herin,
un kann doch keen Minsch för dat Wäder för nich!
Na nu, von Vader will wi man nicks seggen,
de hett sien Kopp so vull, dat de em düüst;
dat ’s in de Aust jo, un de Weit dotriep,
de Arften de ligg’ all noch up ehr Schwad, –
wat de nu woll all kiemt un utpålt sünd!
Een mach dor nicks mihr hüren von un weeten.
Dat bäten Timothee dat is ok noch buten,
de Vörmahd was ok nich recht wat wussen,
de Wull wier œwer Johr dree Dåler ringer,
un de Afkåt hett een Kaptål em künnigt –
dat schall un möt he to Antoni schaffen,
dat kost nu ok all wedder nie Negozen!
Un licht sonn ganze Last up een Por Schullern,
denn kricht een sacht dat mit sonn Ungedur,
denn ward een sacht ’n bäten kettelhorig,
ik glöf, denn künn bi männigeen dat vörkåmen,
de ’t süss ok gråd nich mit ’n Düwel höllt –
wenn dat denn gråd so dråpen müsst un künn sik,
wat de leef Gott em up ’e Stråt begegent
un noch so orrig ok de Tiet em böd, –
hei beet dat Schöndank driest mank ’e Tähn intwei,
kreech dat ok de Paster achterher to weeten
un nehm em dorför schnurrig in de Bicht.
ji weet jo, wo dat Nåber Bullern güng,
oll Krischan Buller – jo, läf he noch! –
den ollen Buller meen ’k vun Höhen-Hagen –,
de har ’n gor to schönen Rappschlach buten,
een wohre Pracht un Ståt was ’t antosehn,
de stünn so dicht, künn Hås un Windhund drägen,
un Måd un Ämel har em nicks nich dån.
för dusend Dåler schlööch hei em nich wech,
man blot dat een, he har em nich versäkert–
wat schüll he ok! Sien Geld so wech to schmieten!
Siet dörtig Johr was dor keen Hågel wäst,
de See, de leet keen Hågel nich herœwer,
dat ded he nich, oll Buller was dor säker,
dat müsst he bäder weeten, dor schlööch em
keen Åder nå, un sonn oll Premi, wän
mach dor giern ran, wenn dat nich nödig deit.
Dunn eens nå Disch – de Rapp, de was meist riep –
har Krischan Buller in sien Armstohl lägen,
luert up ’e Müs dor ’n bäten, as he ’t nennt,
de Been lang utstreckt vör sik up ’n Schämel,
sien Fru ehr sieden Halsdok œwer ’n Kopp –
denn dat was schwöl un de Fleegen steeken –
un dröömt, wat Brockelmann dree Dåler sössteihn
em böd för ’n lütten Schäpel rostocksch Måt
un, wenn teihn Last dat wür, denn een mit anner
dreedusend un dreehunnertdörtig Dåler.
Un dorbi såcht he as ’ne dubbelt Brettsåch,
de vör dree Pier un ’n böken Kammrad geiht;
un dorto schnöf un puust he mankdörch,
as har he in Rappwåter œwernåm’ sik,
blot man von wägen den kaptålen Bott
un toväl Nägenogen dorto äten. –
Dunn rullt dat los up eens. As wenn sonn Schostein
von båben von den bœwelst Bœn dål instört,
so ballert dat, so råstert dat un gnastert.
Up sprüng oll Buller, reef sik mit de Düm
sien beiden Ogen klor un keek ut dat Finster.
Wech was de Drom! Dor stünn dat pickenschwart,
dor günt den See, un steech un steech un schwüll,
as wull un müsst dat œwer ’n See eens rœwer,
gråd up den Rappschlach los. – Oll Buller rut,
sien niegen Hot sett in de Fohrt he up,
de hüng von Sünndach her noch an den Riegel,
un langt sien Handstock her sik ut ’e Eck –
åhn den ded buten he dat nie un nie nich.
Hen löp he nå sien Rapp, un as he ankeem,
dor stünn dat Wäder gråd em œwer ’n Kopp.
Ran suust dat œwer ’n See, as wenn de Düwel
vörbi ’ne Kirch jåcht ’s Åbends vör Korfriedach
un |de grot Bädklock gråd den Festdach inlüddt.
Brun wür dunn Buller, as sonn Gosbeer ward,
wenn Gallen dor is. Dree grot Hågelschlåten,
as Walnœt grot, de schlögen vör em dål.
flink böhrt sien Handstock Buller up un drauht,
as wull dat Wäder up ’e Städ he pannen,
un schreech: »Ik sech, wo du di ’t ünnersteihst,
so schall di fuurts dat helle Dunnerwäder!
Süh, Krischan Buller bün ’k un mach sonn Spåß nich!
Ik weet nich, wo ik denn to bün kumpåbel!« –
Hen œwerst güng de Hågel œwer ’n Rapp,
gråd as sonn steenern grot Schosseewalz geiht;
dål güng de Rapp, as wür he inner stampt,
as har ’n sik dor an teihn Schwadron Husoren
rund üm sik sülfst teihnmål herüm eens schwenkt
un vör em schlööch dat Wäder in de Bök,
dat Spön un Spletter üm sien Kopp em stöben.
Oll Buller œwerst schreech:»Man nich so hastig!
Een sprääkt een Wuurt sacht för sien Eegendom!
Dat is een schlichten Kierl, de dat nich deit
un de sik all so unbesehens hennimmt,
de is nich wiert, dat he wat hett un kricht!«
Un as de Storm em dunn sien Hot von ’n Kopp reet,
sien niegen Ünriepen von Höter Hänsch,
den Måndach he nå Pingsten sik ierst köfft har,
un dormit afscheest œwer Stock un Steen
gråd in de Bäk ehr allerdeepste Düp –
keek he sik gor nich nå em üm un brummt:
»Na, wenn de Düwel de Trumpet ierst hett,
kann mientwägen giern he ok dat Mundstück kriegen;
up gegen ’n| Backåb’n hojåhnt dat sik schlicht!
Un wenn de leef Gott dat gliek œwel nimmt,
wenn een för sien got Såk een godes Wuurt sprääkt,
je, denn – denn möt he sienen Willen hebben;
denn kennt he œwerst Krischan Bullern schlicht –
mein Jesʼ nee jå! Een secht sacht eens sien Meinung
un wohrt sik denn ok gråd nich vör sonn Wuurt,
dat man so biert un noch keen Farken kricht! -