Dat eerste Capitel
Wat Henrick van Zütphen för en Mann weer
un op wat förn Art he na Dithmarschen kaam is.


Den Gott bruukn will, weet he allerwehgn
to findn un schickt em hierhen un daarhen bet
an den rechten oort. Henrick van Zütphen
(na syn gebuurtsstadt also benöömt, sons weer
syn eegentliche tonaam Möller) uck en Augu-
stinermönck as Doctor Luther, den reep Gott
uut de Nedderlande hen na Wittenbarg, daar
van Doctor Luther to leern den waaren gloobm
un dat rechte prehdigen. He bewysde sick
fraam un flytig un düchtig un ging wol uut-
rüst wedder in syn vaaderland torüg, wo he in
Antwerpen toeerst syn licht lüchten leet. Alleen
daar, so wie vehlerwehgn leefdn de minschn de
finsterniß meer as dat licht un settn em fast,
hardn em uck gewiß to füür brocht, as man
plegte damaaln, wen nicht barmhartige lüüd,
besonders fruuentimmer em to de flucht behölp-
lich wehsen weern. Nu wull he wedder hen na
Wittenbarg, reisde äwer Bremen, da word he
aber van fraamern handn anhooln, de em op
den prehdigtstohl in St. Ansgariikark settn, wo
wo he bleef van 1522 un, frylich mit grooter Wed-
derspraak un verfolgunk, doch toglyks mit grootn
bifall un sehgen arbeidt.
    In Dithmarschen höör man van dissen
preester, der vernunft segt, da dat Land to de
tyd mit Bremen in verkeer stunn, de gloof,
segt, wyl Gottes woord en starkn Klang hett.
Reine seeln kennt et all an den Klang. Twee
solke seeln weern in Meldörp, en preester mit
naam Niclaus Boje un en wittfru, Wiebke
Jungen, de beide mit noch vehlen annern fraa-
men lüüdn int karspel leegn Henrick an, to süm
heräwer to kaam, um ehnen (so schreebm se)
„dat woord Gades to verkündigen un se uut
„den rachen des Antichrist to rytn, den desül-
„we da gewaltig regyrede."Wat en true
Knecht Gottes is, de höört uck gau, wen de
Herr röpt, un lett nich lang op sick tööbm. Hen-
rick entsloot sick dahen to reisn. Syn fründn
wulln em nich laatn, stelln em vör ünner an-
nern, em much daar wat tostöötn, wat aller-
dings grund genog harr; he aber wus se to
tröosn un reisde af den Maandag na den eersten
Advent (1524) op Brunsbüttel und keem de
letzn daag glücklich in Meldörp an, wo em syn
fründn daar mit grootn frolockn emfungen.

[...]

    Disse daad brochde de Dithmarscher wei-
nig eer. Van de naawers wordn so lange tyd
de mönkenschmöökers scholln, Luther aber in
syn schrybm an de Bremer scholl se de dith-
marscher beester. Frylich se gingen uck nich
as minschen to wark, doch is van Luther de
naam to scharp un he harr wol en andern nehm
mugt, da he van sick sülm schrift, dat he noch
Ao. 1517, um den pabst syn eer to behöödn,
jüst nich harr moordn, aber doch moordn
hölpm kont. So dachden de ungeleerdn un in
geistlichen saakn unverständigen buuren sääbm
jaar laater. Uck wyst de ganze geschichte ja,
dat de undaad keeneswehgs dat heele land to-
rehkt wardn kan. Ane wehtn un willen des
Süederstrandes, segt unse Olde, un det car-
spell Meldorp, wo den ock etlige carspell des
Norderstrandes nich schölen darin bewilliget
hebben. Minschen mut nich richten, wat
Gott aber deit, wen de dat unglück äwer de
unschüldigen gaan lett as äwer de schülligen
un de sünden der vääder an de kinder straaft,
dat is en anders un wy leckt de hand opm
mund. De olden föört an: Wo Henrick ver-
brennt is, by de koppel sünt nahehr in de letzte
fehde de Dithmarscher schlaagn, op twölf
trehd dörtig dooden; - un ick föög hento:
Wedder by Heyde, da de Dithmarscher dat
schreckliche truerspill mit Hendrick upföörn, lee-
gen uck tum truerspill, 35 jaar daarna eenige
dusend Dithmarscher, mit witte stöck in de
hann op ehren kneen, de bleeken dood vör
oogen. - Wat holpd indes de synde van de
reine leer disse moordaad? De Latyners seckt
in solken fälln: Sanguis est semen, - wy
Düdschen: Martern is mergeln, dat dat
korn starker wast. Wi dit gescheen, is myn
vörnehm nich to vertelln, un ick will man
daaran erinnern, wat ick van Henrick syn bloot
in de vörrehd seggt hef. Dahehr wünsch ick
van hartn, dat dit böökschen mug vehle lehser
finn un sick to en volksbook maakn in unsen
lann, in welken fall, wen et tom andern maal
erschynen mus, by jedes capitel en bild staan
word, ast de kinder geern un de öllern nich
ungeern seet, - so alle rechtfardign mittel
bruukn un keen to verschmaadn, um religion
to erhooln un den gloobm wedder leef, bet in
den dood leef, to maakn un to staan as Hen-
rick so fast jeegn alle sichtbaarn un unsichtbaarn
gloobmsfynde, dat wy, wat uns gehbm is
mit angst un bloot, rein un heel uut truen
hann wedder afgehft an unse nakaamen, en köst-
lich, en heilig landes=arfstück. Gott hölp uns!